BAKLA DOLMASI TARİFİ

MALZEMELER:
Asma Yaprağı
½ Kilo kuzu kaburga
2 Su bardağı iç bakla.
1 Su bardağı kırık buğday (dolma içi)
2 Kaşık domates salçası
1 Adet kuru soğan
6 Adet taze soğan
1 Demet maydanoz
1 Demet dereotu
2 Yemek kaşığı tereyağı
1 Yemek kaşığı sıvı yağ
1 Yemek kaşığı zeytinyağı
1 Yemek kaşığı kuru reyhan
1 Çay kaşığı pul biber
1 Çay kaşığı karabiber
Sosu için:
1 Adet kuru soğan
2 Yemek kaşığı domates salçası
1 Yemek kaşığı tereyağı

YAPILIŞI:
2 Su bardağı iç baklayı ve 1 su bardağı kırık buğdayı yıkayıp geniş bir kaba alın. Üzerine 2 kaşık domates salçası, 1 yemek kaşığı kuru reyhan, pul biber ve karabiberi ilave edin. Taze soğan, maydanoz ve dereotunu ince ince kıyıp malzemelerin üzerine ilave edin. Daha sonra 1 adet kuru soğanı yemeklik doğrayıp iç harcına ekleyin ve 1 yemek kaşığı zeytinyağını üzerine gezdirip bütün malzemeleri güzelce karıştırın. Geceden suya koyduğunuz asma yapraklarını sıkıp suyunu süzün ve saplarını kopartın. Yaprakların saplı kısmı üstte kalacak şekilde avucunuza bir parça yaprak koyun. Hazırladığınız iç harcından 1 tatlı kaşığı dolusu yaprağın ortasına koyun ve sıkı sıkı kare biçiminde kapatın.
Yarım kilo kuzu kaburganın üzerine bıçakla çizikler atıp, üzerine karabiber ve tuzunu serpin. Kuzu kaburgaları tencerenin dibine dizip sardığınız dolmaları etlerin üzerine dizin. Dolmaların üzerine 2 yemek kaşığı tereyağı ekledikten sonra, yemeğin yumuşak olması için 1 yemek kaşığı da sıvıyağ ilave edin. Son olarak tencereye göz kararı su ekleyip dolmaların üzerine bir tabak kapattıktan sonra pişmeye bırakın. Suyu azaldıkça azar azar su ekleyip pişirin. Dolmalar pişince ters çevirerek servis kabına alın. Başka bir tavada 1 yemek kaşığı tereyağını eritip, yemeklik doğradığınız 1 adet kuru soğanı kavurun. Daha sonra 2 yemek kaşığı domates salçasını da ekleyip kavurmaya devam edin. Hazırladığınız sosu dolmaların üzerine gezdirip, servis yapın.

DOĞRUNUN ANALİTİK İNCELEMESİ

Doğrunun Analitik İncelemesi

• Yukarıdaki şekillerde d doğrusunun farklı durumlarına karşılık oluşan a eğim açısı gösterilmiştir.
• Doğrunun denklemi:

Bir doğru üzerindeki noktaların koordinatlarını veren eşitliğe doğrunun denklemi denir.

y = mx + n

y = mx + n eşitliğinde m: eğim, n: sabit sayıdır. ax + by + c = 0 şeklinde verilen denklemde y yalnız bırakılırsa

elde edilir

x in katsayısı  eğimi verir.

Öyle ise,

ax + by + c = 0 doğrusunun eğimi

Eğimi eşit olan doğrulara paralel doğrular denir. Doğruların eğimleri arasındaki bağıntıdan daha sonra bahsedeceğiz.

2. İki Noktası Bilinen Doğrunun Eğim ve Denklemi

a. İki noktası bilinen doğrunun eğimi

Analitik düzlemde A(x₁, y₁), B(x₂, y₂) noktaları bilinen d doğrusu üzerinde A, B noktalarının koordinatları kullanılarak oluşturulan ABC üçgeninin A açısı ile d doğrusunun eğim açısı yöndeş açılar olduklarından eşittirler.

Buradan

• olduğundan

şeklinde de yazılabilir

b. İki noktası bilinen doğrunun denklemi

A(x₁, y₁), B(x₂, y₂) noktalarından geçen d doğrusu üzerinde doğruyu oluşturan noktaları temsil eden P(x, y) noktası alalım. Bu üç noktadan herhangi ikisini kullanarak yazacağımız eğimler eşittir. Buna göre,

Bu eşitlik bize iki noktası bilinen doğru denklemini verir.

şeklinde de yazılabilir. Sonuç aynıdır.

• Orijinden yani O(0,0) noktasından geçen doğrularda x = 0 için y = 0 olacağından

y = mx + n denklemindeki n terimi sıfır olur.

O halde orijinden geçen doğrunun eğimi m ise denklemi

y= mx

Doğru denklemi ax + by + c = 0 şeklinde ise ve orijinden geçiyorsa c = 0 dır.

Doğru denklemi ax + by = 0 olur.

3. Bir Noktası ve Eğimi Bilinen Doğrunun Denklemi

A(x1, y1) noktasından geçen ve eğimi m olan doğru denklemi

A(x₁, y₁) noktası ve P(x, y) noktası kullanılarak yazılan eğim değeri verilen eğime eşitlenir.

4. Eksenlere Paralel Doğruların Denklemi

a. Eksen doğruları

Analitik düzlemde x (apsis) ekseninde bütün noktaların y si (ordinatı) sıfır olduğundan x ekseni aynı zamanda y = 0 doğrusudur. y (ordinat) ekseni de x = 0 doğrusudur.

b. x eksenine paralel doğrular

y = k doğrusu; y eksenini k noktasında keser, x eksenine paralel ve y eksenine diktir.

c. y eksenine paralel doğrular

x = k doğrusu; x eksenini k noktasında keser, y eksenine paralel ve x eksenine diktir.

5. Eksenleri Kestiği Noktaları Bilinen Doğruların Denklemi

x eksenini a noktasında y eksenini de b noktasında kesen doğrunun denklemi

Doğru (a, 0) ve (0, b) noktalarından geçtiğine göre, doğrunun denklemi iki noktadan geçen doğru denklemi özelliği kullanılarak da yazılabilir.

Dik koordinat sisteminde apsisleri ordinatlarına eşit olan noktaların oluşturduğu doğruya y=x doğrusu denir.

Dik koordinat sisteminde apsisleri ile ordinatları birbirinin ters işaretlisi olan noktaların oluşturduğu doğruya  y= -x doğrusu denir.

• y = x ve y = –x doğruları aynı zamanda koordinat eksenlerinin açıortaylarıdır. Koordinat eksenleri ile yaptıkları açılar 45° dir.

6. Doğruların Grafikleri

Doğruların grafiklerini çizmek için x ve y eksenlerini kestikleri noktalar bulunur.

x eksenini kestiği nokta için y = 0 ve y eksenini kestiği nokta için x = 0 değerleri alınır.

Geometrik Yer

1. Geometrik Yer Tanımları

• Düzlemde bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların geometrik yeri bir çember belirtir.
• Düzlemde bir doğrudan eşit uzaklıktaki noktaların geometrik yeri paralel iki doğrudur.
• Düzlemde sabit iki noktaya uzaklıkları eşit noktaların geometrik yeri bir doğrudur. (Orta dikme doğrusu)
• Düzlemde paralel iki doğruya uzaklıkları eşit noktaların geometrik yeri bir doğrudur.
• Düzlemde doğrusal olmayan sabit üç noktaya uzaklıkları eşit noktaların geometrik yeri bir noktadır.

2. Düzlemde sabit bir d doğrusu ve d doğrusu üzerinde sabit bir P noktası alınıyor.

d doğrusuna a cm ve P noktasına b cm uzaklıktaki noktaların geometrik yeri için,

P noktasına b cm uzaklıktaki noktaları bulmak için P merkezli b cm yarıçaplı çember çizilir.

d doğrusuna a cm uzaklıktaki noktalar d doğrusuna paralel iki doğrudur.

A, B, C, D noktaları d doğrusuna a cm ve P noktasına b cm uzaklıktadırlar.

3. Üçgen Çizimi

• Bir kenara ait yükseklik h ise, o kenara h kadar uzaklıktan paralel doğru çizilir.
• Bir kenar uzunluğu AB kadarsa, A veya B noktasından AB yarıçaplı çember çizilir.

a. [AB] ve [BC] kenar uzunluğu ve ha yüksekliği verilen ABC üçgeninin çizilebilmesi için,

[BC] kenarına ha uzaklıktan bir paralel doğru çizersek A köşesi bu doğru üzerinde olmalıdır.

[AB] kenarının uzunluğu bilindiğine göre, A köşesi B merkezli AB yarıçaplı çemberin üzerinde olmalıdır. O halde doğru ile çemberin kesiştikleri nokta bu iki şartı sağlayan A noktasıdır.

A noktası B ye ve C ye birleştirilerek ABC üçgeni çizilir.

b. [BC] kenarı, B açısı ve Va kenarortay uzunluğu verilen ABC üçgeninin çizilebilmesi için,

[BC] kenarının orta noktasından Va yarıçaplı çember çizersek, B açısının kolu ile çemberin kesim noktası A köşesini verir. A ve C birleştirilerek ABC üçgeni çizilir.

4. Bir üçgenin belirli olabilme şartları

Bir üçgenin belirli olabilmesi için, en az biri kenar olmak şartıyla üç elemanı bilinmelidir.

a. İki kenarı ve bu iki kenar arasındaki açısı bilinen üçgenler çizilebilir.

[AB], [BC] ve m(ABC) = a sabit verileriyle bir tek ABC üçgeni çizilebilir.

b. Üç kenarı bilinen üçgenler.

[AB], [AC] ve [BC] sabit verileriyle bir tek ABC üçgeni çizilebilir.

c. Bir kenarı ve bu kenarın oluşturduğu köşelerdeki açıları bilinen üçgenler.

[AB], m(BAC) = a ve m(ABC) = b sabit verileriyle bir tek ABC üçgeni çizilebilir.

d. İki kenarı ve bu kenarların oluşturduğu açının dışında bir açısı bilinen üçgenler

[AB], [AC] ve m(ABC) = a sabit verileriyle iki farklı ABC üçgeni çizilebilir. Şekildeki ABC üçgeninde de görüldüğü gibi verilerde bir değişiklik yapmaksızın aynı verilerle hem ABC üçgeni hem de ABC’ üçgeni çizilebilir. Buradan a>90° olursa birtek üçgen cizilebilir.